پیشگفتار
آج تایر (Tread Pattern) بخش مهمی از تایر است که بصورت مستقیم با جاده در تماس است که با تامین چسبندگی تایر به جاده باعث رانش خودرو میشود. در بررسی های بسیاری کارایی (Efficiency) تایر بر اساس طرح ها و شیارهای موجود بر روی آج انجام پذیرفته که نشان دهند نقش بسیار چشم‌گیر آن در بهبود بهره‌وری تایرها در شرایط های مختلف می باشد.
در بسیاری از سوانح و حوادث رانندگی نیز آج تایر دارای نقشی غیرقابل انکار میباشد، مثلا چنانچه تایری نتواند در زمین خیس آب را از زیر تایر به بیرون منتقل کند و پدیده هیدروپلنینگ (Hydroplaning) بوجود آید که باعث از بین رفتن تماس مستقیم لاستیک با جاده و درنتیجه از دست رفتن کنترل فرمان وسیله نقلیه و تصادف خواهد شد و یا چنانچه از تایرهای نامناسب در زمینهای گلی استفاده شود و تمام شیارهای تایر با گل پر گردد، در این صورت نمیتوان از تایر عملکرد مناسب را انتظار داشت که این امر میتواند باعث بروز حادثه گردد.
آج ها از بخش های مختلفی تشکیل شده اند و طرح ها (گل ها) و اندازه های آج به‌عنوان پارامترهای عملکردی آن می باشند که با تنظیم آن ها، انواع مناسبی از تایر را میتوان جهت شرایط کاری خاص تولید نمود. هر کدام از گل های تایر (Tire Tread Patterns) برای استفاده آن در شرایط های ویژه جادهای، آب و هوایی و حرکتی طراحی می شوند. مثلا تایر هایی که برای کار در جاده های خاکی و معادن طراحی می شوند گلهای مناسب خود را دارند و یا در تایرهای سنگین گلهای چرخ جلو با گلهای چرخ عقب متفاوت می باشند. لذا انتخاب گل متناسب با کارکرد مورد نظر میتواند کارایی و دوام (Durability) بهتری را نتیجه دهد.
در جدول زیر الگوی کلی از گل های تایر و کاربرد آن ها ارائه شده است که می تواند برای انتخاب تایر ها مورد استفاده قرار گیرد.
الگوی آج | ویژگی‌ها | کاربرد |
متقارن (Rib Pattern) | صدای کم، مقاومت غلتشی کم، فرمان‌پذیری خوب در جاده خشک | خودروهای سواری معمولی، رانندگی در شهر و جاده‌های آسفالت |
نامتقارن (Asymmetric Pattern) | چسبندگی و فرمان‌پذیری عالی در شرایط مختلف، پایداری بالا در پیچ‌ها | خودروهای اسپرت، خودروهای با عملکرد بالا، رانندگی در شرایط آب و هوایی متغیر |
جهت‌دار (Directional Pattern) | عملکرد عالی در جاده‌های خیس و برفی، جلوگیری از لغزش روی آب، چسبندگی خوب در جاده‌های خشک | خودروهای آفرود، رانندگی در شرایط آب و هوایی سخت |
بلوکی (Block Pattern) | چسبندگی عالی در سطوح خاکی، گلی و برفی، مقاومت بالا در برابر سایش و پارگی | خودروهای آفرود، خودروهای سنگین، رانندگی در شرایط سخت خارج از جاده |
مدل های شیار تایر
در تصاویر زیر انواع مدل شیار تایر از نظر طولی، عرضی، وی (V) شکل و سایر زوایای آن نیز نشان داده شده است.
ارزیابی های مختلفی در مورد تاثیر الگوهای شیارهای آج در شرایط و حالت های خاص رانندگی، آب و هوایی و سطوح جاده ایی برای کاهش ریسک صورت پذیرفته است. به‌عنوان نمونه، برای رانندگانی که تمایل به حرکات نمایشی دارند، الگوی شیار عرضی بیشترین تأثیر و الگلوی شیار طولی کمترین تأثیر و الگو شیار V تأثیری مابین این دو الگو تاثیر در کاهش ریسک را دارد و یا با در نظر گرفتن ریسک رانندگی در سطوح خیس، مزیت استفاده از یک الگوی آج ترکیبی از شیار های طولی و V شکل جهت دستیابی به سطح قابل قبولی جهت محافظت از خطر هیدروپلنینگ مناسب است.
نتیجه گیری اثر نوع آج ها در هر پارامتر
بطور کلی می توان نتایج این ارزیابی ها در خصوص تاثیر آج بر شرایط رانندگی را در چارچوب های زیر خلاصه کرد:
چسبندگی و ترمزگیری
جاده خشک: آج تایر با ایجاد سطح تماس مناسب با جاده، چسبندگی لازم برای حرکت، شتاب‌گیری و ترمزگیری را فراهم می‌کند. هرچه آج تایر نوتر و عمیق‌تر باشد، سطح تماس بیشتر و در نتیجه چسبندگی و ترمزگیری بهتری خواهیم داشت.
جاده خیس: در جاده‌های خیس، آج تایر با ایجاد کانال‌هایی برای تخلیه آب از زیر تایر، از لغزش خودرو جلوگیری می‌کند. عمق و طراحی مناسب آج، نقش حیاتی در تخلیه آب و حفظ چسبندگی در این شرایط دارد. آج‌های کم عمق یا صاف شده، توانایی کمتری در تخلیه آب دارند و خطر لغزش را افزایش می‌دهند.
جاده برفی و یخی: در این شرایط، آج‌های با طراحی خاص (مانند آج‌های بلوکی یا جهت‌دار با شیارهای عمیق) می‌توانند با ایجاد شیارهایی برای گیر کردن برف و یخ، چسبندگی بیشتری ایجاد کنند. استفاده از تایرهای زمستانی با آج‌های مخصوص برای این شرایط توصیه میشود.
فرمان‌پذیری و کنترل خودرو
آج تایر با ایجاد چسبندگی مناسب، به راننده امکان کنترل بهتر خودرو در پیچ‌ها و تغییر مسیر را می‌دهد. آج‌های سالم و عمیق، پایداری خودرو در پیچ‌ها را افزایش می‌دهند و از انحراف خودرو جلوگیری می‌کنند.
طراحی آج نیز بر فرمان‌پذیری تأثیر دارد. برای مثال، آج‌های نامتقارن، با داشتن دو نیمه متفاوت، عملکرد بهتری در شرایط مختلف آب و هوایی و در پیچ‌ها ارائه می‌دهند.
راحتی و صدا
طراحی آج تایر بر میزان صدای تولید شده توسط تایر نیز تأثیر دارد. آج‌های با طراحی پیچیده‌تر معمولاً صدای بیشتری تولید می‌کنند.
آج تایر با جذب بخشی از ضربات و لرزش‌های جاده، بر راحتی سواری نیز تأثیر می‌گذارد.
مصرف سوخت
میزان اصطکاک تایر با جاده بر مصرف سوخت تأثیر دارد. آج‌های با مقاومت غلتشی کمتر (مانند آج‌های متقارن با شیارهای کم) می‌توانند به کاهش مصرف سوخت کمک کنند.
عمر تایر
نوع و طراحی آج، همچنین نحوه رانندگی و شرایط جاده، بر عمر تایر تأثیر دارند. رانندگی در جاده‌های ناهموار، ترمزگیری و شتاب‌گیری‌های شدید، می‌توانند باعث سایش سریع‌تر آج تایر شوند.
توصیه‌ها
با توجه اثرگذاری مهم آج تایر ایمنی، عملکرد خودرو، راحتی رانندگی و اقتصاد رانندگان پیشنهاد می گردد رانندگان:
- به طور منظم عمق آج تایر خود را بررسی کنید و در صورت کاهش عمق آج (فرسایش تایر) بیشتر از استانداردهای اعلامی نسبت به تعویض تایر اقدام کنند.
- با توجه به شرایط آب و هوایی و نوع رانندگی خود، تایر با آج مناسب را انتخاب نمایند.
- فشار باد تایرها را به طور منظم تنظیم کنند.
- از رانندگی نا منظم، ترمزگیری و شتاب‌گیری‌های شدید خودداری کنند.
برای همه خودرو ها باید این موارد رو در نظر گرفت
چه متن‌خوبی بود قشنگ در انتخاب تایر کمک بهم کرد
بسیار عالی